دانش‌پژوه سطح چهار حوزه علمیه قم؛ دانشجوی دکتری رشته وهابیت‌شناسی دانشگاه باقرالعلوم قم.
چکیده
وهابیت بهعنوان یکی از فرقههای فعال در دوران کنونی، نظرات خاصی در قلمرو عقل دارد. دیدگاه وهابیت درباره عقل را میتوان در دو محور مورد بررسی قرار داد؛ اول، کارکرد عقل از نظر وهابیان که در فهم متون دین، از عقل استفاده میکنند؛ دوم، منبع بودن یا نبودن عقل از نظر وهابیان که محمد بن عبدالوهاب و پیروان او، حیثیت منبع بودن عقل را نپذیرفتهاند. منبع بودن عقل نیز، در دو جنبه عقل نظری و عقل عملی قابل بررسی است؛ از آنجا که بسیاری از استدلالهای عقلی با ظواهر برخی از دلایل نقلی، تعارض بدوی یا مستقر مییابند، وهابیها گفتهاند: آنچه با نقل تعارض کند، عقل نیست؛ بلکه وهم است که در پوشش عقل ظاهر شده و بدین ترتیب، نباید آن را عقل خواند. وهابیان تنها زمانی استدلال عقلی را صحیح میدانند که مؤید و موافق با نقل باشد. در حوزه عقل عملی نیز، هرچند بسیاری از آنها، حسن و قبح را عملی دانستهاند، اما هیچگاه، نتایج و کارکردهای حسن و قبح عقلی در دیدگاههای آنان، دیده نمیشود.
)