بحران مشروعیت آیین وهابیت با نگاهی به کتاب «السّادةُ الحَنابَلة و اختِلافُهُم مَع السَّلفیّةِ المُعاصِرةِ فی العَقیدةِ و الفِقهِ و التَّصوُّف»

نوع مقاله : مقاله علمی - ترویجی

نویسنده

دانش‌آموخته سطح ۴ کلام تطبیقی بین المذاهب مرکز تخصصی کلام

چکیده

دکتر مصطفی حمدو علیان الحنبلی اهل کشور اردن است. «نظرة الإمام أحمد بن حنبل لبعض المسائل الخلافیة بین الفرق الإسلامیة»، «إضاءات على منهج الإمام أحمد بن حنبل فی العقیدة والدعوة» و «السادة الحنابلة واختلافهم مع السلفیة المعاصرة فی العقیدة و الفقه و التصوف» از جمله آثار اوست. محمد بن عبدالوهاب و پیروان فکری وی برای فرار از بحران مشروعیت، خود را در زمره حنبلیان به حساب می‏آورند. دکتر علیان در کتاب «السادة الحنابلة واختلافهم مع السلفیة المعاصرة فی العقیدة و الفقه و التصوف» به اختلافات جدی میان وهابیان و حنبلیان در مبانی و آراء در سه حوزه عقیده، فقه و تصوف پرداخته است و به این وسیله انتساب ایشان به حنابله را رد می‏کند. ابن تیمیه نزد وهابیان جایگاه برجسته‏ای دارد؛ این در حالی است که به اعتقاد مؤلف کتاب، ابن تیمیه انسانی عالِم است که آراء‏اش برای دیگران حجت نیست؛ پس نباید نسبت به او و نظراتش تعصب داشت. نوشتار حاضر به معرفی این کتاب اختصاص دارد؛ اما نظر به حجم بالای مطالب کتاب، برخی از مسائل اختلافی میان وهابی‏ها و حنبلی‏ها مانند مشروعیت تقلید، تقلید در عقاید، یادگیری علم کلام، تکفیر مسلمانان، مبانی تفسیر صفات خبری، برگزاری مراسم مولد النبی –صلی الله علیه و آله- زیارت انبیاء و صالحان و توسل به ایشان مطرح می‏شود.

کلیدواژه‌ها