دانش پژوه موسسه دارالاعلام لمدرسة اهل البیت علیهم السلام
چکیده
محلّ نزاع، در اخبار آحادِ روایاتِ واحدی است که فارغ از هرگونه تقویتکننده هستند. در رابطه با اینکه خبر واحد بدون قرینه علمآور یا ظنآور است سه قول اصلی وجود دارد: 1. خبر واحد ثقه، مطلقاً مفید علم است؛ 2. خبر واحد محفوف به قرائن، فقط مفید علم یقینی است؛ 3. خبر واحد ثقه، مطلقاً مفید ظن است. برخی از وهابیان حجیت خبر واحد در اعتقادات را بر اساس اجماعی یقینی میدانند. برای حجیت خبر واحد در اعتقادات و علمآور بودن آن، ادلّۀ مختلفی از سوی آنها ارائه شده است که البانی در دو کتابِ الحدیث حجة بنفسه فی العقائد والأحکام و أشرطة متفرقة به نقل آن پرداخته است. ظاهر کلمات و عبارات علمای شیعه نشاندهندۀ نپذیرفتن حجیت خبر واحد در مسائل اعتقادی، به دلیل ظنّی بودن آن است؛ ولی ابنتیمیه با طرح مبحث تلقّی امّت به قبول، دایرۀ علمآوری خبر واحد را گستردهتر میکند و بسیاری از اخبار آحاد را با این استناد علمآور میداند.