1
دانشپژوه سطح چهار (تخصصی نقد وهابیت) مؤسسه دارالاعلام لمدرسة اهلالبیت.
2
دکتری تخصصی وهابیت شناسی.
چکیده
جاهلیت از مفاهیم اصیل و منصوص قرآنی و روایی میباشد، که در باب گستره معنایی و تطبیق آن بر مصادیق، تفاسیر مختلفی ارائه شده است. این مفهوم یکی از کلیدواژههای پرتکرار در آثار افرادی مانند محمد بن عبدالوهاب و سید قطب میباشد. بررسی تطبیقی دیدگاه محمد بن عبدالوهاب و سید قطب درباره مفهوم جاهلیت و آثارش این نتیجه را به دست می دهد که اشتراکات ظاهری و اختلافات معنوی مهمی میان این دو دیدگاه وجود دارد. محمد بن عبدالوهاب و سید قطب، مفهوم جاهلیت را اعم و اسع از اعمال کفری و غیرکفری میدانند و جاهلیت در سه حوزه عقیده، قول و عمل تبلور مییابد؛ اما بهلحاظ تفسیر و تطبیق آن بر مصادیق خارجی، اختلافات اساسی با یکدیگر دارند؛ محمد بن عبدالوهاب با برداشتی که از مفهوم عبادت دارد، جاهلیت را بر اعمال صحیحی مانند توسل، استغاثة، استشفاع و تبرک به قبور بار کرده و با شرکی و بدعی قلمداد کردن آنها، مسلمانان را متهم به جاهلیت، شرک و ابتداع کرده است. او حتی شرک مسلمانان اهل استغاثه و استشفاع به ارواح اولیاء الهی را از شرک مشرکین عصر رسالت شدیدتر خوانده است؛ در مقابل، سید قطب نهتنها متذکر بروز جاهلیت در این موارد نشده، بلکه بروز و ظهور آن را در مواردی مانند حکم "بغیر ما انزلالله،" پذیرش حاکمیت طواغیت و حکومتهای سکولار و غیره میداند که سایر مسلمین نیز، معتقد به بروز و ظهور جاهلیت در آن حوزهها میباشند. خلاصه اینکه در منظومه فکری محمد بن عبدالوهاب، اموری ذیل جاهلیت قرار گرفتهاند که جزء مسائل مسلّم شریعت اسلام هستند؛ اما سید قطب، نهتنها یک مسئله جزئی اسلامی را، ذیل جاهلیت وارد نکرده است، بلکه اموری را که او جاهلی خوانده است، از نگاه هر اندیشمند مسلمانی، امور جاهلی هستند
غفاری, عطاءالله, & عبدالملکی, محسن. (1400). اختلافات بنیادی و اشتراکات ظاهری محمد بن عبدالوهاب و سید قطب در مسئله جاهلیت. سراج منیر, 11(44), 57-72.
MLA
عطاءالله غفاری; محسن عبدالملکی. "اختلافات بنیادی و اشتراکات ظاهری محمد بن عبدالوهاب و سید قطب در مسئله جاهلیت". سراج منیر, 11, 44, 1400, 57-72.
HARVARD
غفاری, عطاءالله, عبدالملکی, محسن. (1400). 'اختلافات بنیادی و اشتراکات ظاهری محمد بن عبدالوهاب و سید قطب در مسئله جاهلیت', سراج منیر, 11(44), pp. 57-72.
VANCOUVER
غفاری, عطاءالله, عبدالملکی, محسن. اختلافات بنیادی و اشتراکات ظاهری محمد بن عبدالوهاب و سید قطب در مسئله جاهلیت. سراج منیر, 1400; 11(44): 57-72.