استاد دانشگاه و دارای مدرک پروفسوری در زمینۀ ادیان، امور بینالملل و مطالعات اسلامی از دانشگاه «جرج تاون» در شهر واشنگتندیسی
چکیده
تهدید جهانیِ القاعده و دولت اسلامیِ عراق و شام (داعش) بعد از حوادث یازده سپتامبر، موجب افزایش نزاعها بین شیعیان و اهلتسنن شده است. همچنین خشونت در منطقۀ خاورمیانه و پاکستان تیترِ خبرگزاریها را به خود اختصاص داده و موجب به چالش کشاندنِ دولتها، هم در سطح منطقهای و هم در سطح جهانی شده است. هم مسلمانان افراطگرا و هم برخی متخصصان و تحلیلگرانِ غربی صحبت از برخورد تمدنها یا جنگ فرهنگی بین مسلمانان و غربیها میکنند. این گفتمان و خشونتِ پدیدآمده از آن، دوباره باعثِ ایجادِ این پرسش شده است که رابطۀ اسلام با خشونت و تروریسم چیست؟ آیا اسلام یک دین خاص و خشن است؟ منتقدانِ اسلام برای اثبات مدعای خود به برخی آیات، گفتمانهایی همچون جهاد، و همچنین حوادث دیگری در تاریخ اسلام اشاره دارند و از آنها بهعنوان نشانهها و دلایلی یاد میکنند که بهزعمِ آنها اثبات میکند عامل اصلیِ افراطگراییِ مسلمانان و نیز پیدایش تروریسم اسلامی، برخی آیات قرآن است. قرآن و شریعت دربارۀ خشونت، جهاد و جنگ چه میگوید؟ امروزه شعارهای اصلیِ تروریستها تحت نامِ اسلام چیست؟ این مقاله به بررسیِ این سؤالات و نیز به بررسیِ گسترش حرکتهای جهادگرایانِ جهانی، بهویژه القاعده و دولت اسلامیِ عراق و شام، ریشهها و اسباب ظهور، ایدئولوژی و برنامههای آنها خواهد پرداخت.