کارشناسی ارشد کلام اسلامی، دانشپژوه مؤسسۀ دار الإعلام لمدرسة أهل البیت، دانشجوی کارشناسی ارشد رشتۀ علوم سیاسی در دانشگاه باقر العلوم.
چکیده
اخوانالمسلمین ایران و همچنین سلفیۀ جهادی با سکولاریسم مخالف هستند و جنبۀ سیاسیِ اسلام را باور دارند؛ بنابراین، مفهومی که این دو جنبش برای «توحید در حاکمیت» ارائه میکنند، به بُعد فردیِ مسلمانان اختصاص ندارد و ناظر بر اجتماعِ ایشان است. هر دو جنبش «توحید در حاکمیت» را قطعی میدانند و صرفاً برای خداوند سبحان حقِ تشریع قائلاند. افزون بر این، هر دو جریان نظام خلافتی را باور دارند و معتقدند که این نظام میتواند مسلمانان را در حوزۀ حاکمیت، موحّد سازد. آنان حتی «شورا» را بهعنوان نهاد مشروعیتبخش به خلافتِ خلیفه میپذیرند و اختلاف آنان، تنها در مفهوم شوراست. از نظر جماعت دعوت و اصلاح، اصلِ «حاکمیت خداوند سبحان» با اصلِ «حکومت مردم بر مردم» سازگار است؛ بنابراین، شورا در عصر حاضر به شکل پارلمان تحقق مییابد و نظام دموکراسی، شبیهترین نظام به نظام اسلامی است. در مقابل، سلفیۀ جهادی اصلِ «حاکمیت خداوند سبحان» را در تضاد کامل با اصل «حاکمیت مردم» دانسته است؛ ازاینرو، بهاعتقادِ آنان تطبیق شورا بر پارلمان امری مردود، و دموکراسی مصداقی از مصادیق کفر است. نتیجۀ چنین تقابلی، تقابل کاملِ پیروانِ این دو جنبش است؛ اما در اندیشۀ اخوانالمسلمین ایران مباحثی همچون ردّ استغاثه، ابطال توسل و ابطال تبعیت از مذاهب به چشم میخورد که اگر تعدیل نشوند، پیروانِ این جنبش را بهسوی جنبش سلفیۀ جهادی سوق میدهند و اندیشۀ جماعت، مقدمهای برای پذیرش اندیشۀ سلفیۀ جهادی خواهد شد.