دکترای مطالعات اسلامی، عضو هیئتعلمی جامعة المصطفی العالمیة، مدیر گروه مطالعات جهان اسلام در پژوهشکدۀ عروةالوثقی.
چکیده
مطالعۀ زندگیِ مسلمانان روسیه پس از سقوط شوروی سابق، بهویژه پس از سال 2000م، افزایش افراطگرایی در مسلمانان این کشور را نشان میدهد و حضور خیل گستردۀ مبارزان جهادیِ روس در مناطق مختلف جهان اسلام از جمله عراق و سوریه، شاهدی بر همین مدعاست. حضور چشمگیرِ روسها در جمع مبارزان تکفیری با توجه به ویژگیها و توانمندیهای فراوان آنها در مبارزه، بیانگر اهمیت بررسیِ علل این پدیده است. علاوه بر این، خطر شیوع گستردۀ احتمالیِ ویروس افراطگرایی در بین مسلمانان روسیه، برای ما بهعنوان همسایه و همپیمان دولت روسیه در مقابله با تروریسمِ منطقهای، از اهمیت ویژهای برخوردار است. مقالۀ پیشِرو پژوهشی توصیفی-تحلیلی است که با استفاده از آثار متخصصانِ مسائلِ مربوط به مسلمانان روسیه، که عمدتاً به زبان انگلیسی بوده است، به مطالعۀ علل و عوامل افزایش افراطگرایی در مسلمانان روسیه پس از سقوط شورویِ سابق میپردازد. «رسانهها»، «ضعف نهادهای دینی و علمی»، «نفوذ بیگانگان»، «سیاستهای اشتباه دولت و مسئولان»، و «تحولات جهان اسلام پس از 2010م» از علل عمدۀ این امر هستند که این موارد بهعنوان پنج عامل مؤثر در این زمینه، بررسی خواهند شد.