مفهوم تکفیر غیر از اشاره به «کافر بودنِ» دیگران، دارای ابعادی دینی، سیاسی و ایدئولوژیک نیز هست. عموماً گفتمان تکفیر، دستاویزی برای بیرون راندن افراد از عرصه‌های بسیار، از جمله دین، سیاست و حتی اقتصاد بوده است. تکفیر، رویکردی مبتنی بر دفع است و توانایی اعمال نفوذ و غلبه خویش را تحت عناوینی مانند حزب، تشکیلات سیاسی و پارتی، مذهب، مکتب و غیره تداوم بخشیده است. چنین باور داریم که سنّت تکفیر با مبانی توحیدی اندیشه اسلامی مغایرت دارد. همان‌طورکه در تحلیل‌های ذیل نشان خواهیم داد، سنت تکفیر گرچه روزگاری با همپوشانی مؤلّفه‌های فرهنگی، سیاسی و ایدئولوژی تقویت می‌شده، لیکن در گذر زمان وجهه‌ای صرفاً دینی و اقتدار گرایانه یافته است.
)