نقد و بررسی روش‌های جدلی ابن‌تیمیه در «منهاج‌السنه»

نوع مقاله : مقاله علمی - ترویجی

نویسنده

پژوهشگر مؤسسه تحقیقاتی دارالإعلام لمدرسة اهل‌البیت: و کارشناسی ارشد مؤسسه مذاهب اسلامی

چکیده

این نوشتار درباره­ روش‌های جدلی ابن‌تیمیه حرّانی درکتاب منهاج السنه است؛ کتابی که به زعم بسیاری از علمای اهل‌سنّت یکی از بهترین کتاب‌ها، در ردّ عقاید شیعه امامیه به شمار می‌رود. برای بررسی بهتر این کلام، ضروری است در ابتدا روش ابن‌تیمیه را در مقام جدل بررسی کنیم که آیا روش جدال ابن‌تیمیه با علامه حلی; بر طبق جدال احسن است که مورد تأیید خدا و سنت پیامبر6 و تمام علمای اسلام باشد یا ‌بر طبق روش باطل یعنی بر جدال باطل بحث کرده که نه مورد تأیید خداوند است و نه سنت پیامبر6. ما برای آشنایی با جدل، ابتدا مباحث کوتاهی درباره آن مطرح می‌کنیم و سپس به بررسی کلمات و ترفندهایی که ابن‌تیمیه در این کتاب برای پاسخ به علامه حلی; به‌کار برده، می‌پردازیم و به این نتیجه می‌رسیم که وی در مقام جدال احسن نبوده است تا بتواند به حقیقت یا نتیجه مطلوبی دست یابد، بلکه در پی ردّیه ­ای، هرچند به نحو جدال باطل، بر کتاب علامه; بوده است. وی بسیاری از شئون مناظره و جدال احسن را در بُعد اخلاقی و در بُعد علمی، رعایت نکرده است و نمی‌توان به آن به‎عنوان کتاب مهم علمی و یا حتی اخلاقی توجه کرد.

کلیدواژه‌ها