صفات خبری از نگاه ابن‌تیمیه و دیوبندیه

نوع مقاله : مقاله علمی - ترویجی

نویسنده

دانش پژوه دوره چهارم موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت علیهم السلام

چکیده

این مقاله به­بررسی تطبیقی دیدگاه ابن­تیمیه و مکتب دیوبندیه در مبحث تاویل صفات خبری می­پردازد. در این مقاله مشخص می­شود که دیوبندیه با ابن­تیمیه، در مسأله تاویل صفات خبری از جهاتی اتفاق نظر و از جهاتی دیگر، اختلاف نظر دارد.
ابن­تیمیه در تمام صفات خبری، اصل را بر ظاهرگرایی گذاشته و به­هیچ­وجه تاویل را نپذیرفته و حتی اهل تاویل را افرادی منحرف می­داند؛ اما علمای دیوبندیه در مسأله رویت خداوند در قیامت، مانند ابن­تیمیه تمسک به­ظاهر آیات و روایات نموده و آن را اثبات می­کنند. در مسأله اثبات جهت و مکان برای حق­تعالی، برخلاف ابن­تیمیه، این دو صفت را از خداوند سلب می­کنند؛ ولی در مورد صفات دیگری نظیر (یدالله، وجه‌الله، استوای بر عرش)، دچار اختلاف آرا شده­اند. برخی نیز مانند ابن­تیمیه ظاهرگرا شده و برخی دیگر برخلاف او قائل به جواز تاویل هستند.
در این نوشتار پس از معرفی اجمالی ابن­تیمیه، مکتب دیوبندیه و صفات خبری، به‌بررسی تطبیقی دیدگاه ابن­تیمیه و دیوبندیه راجع به مصادیق صفات خبری می‌پردازیم.

کلیدواژه‌ها