حکم سب‌کنندۀ صحابه در فقه حنفی

نوع مقاله : مقاله علمی - ترویجی

نویسنده

سطح سه سفیران هدایت و پژوهشگر مؤسسۀ دار الإعلام لمدرسة أهل البیت (شعبۀ اهواز).

چکیده

«سب» به‌عنوان مصداقِ تامِ بغض، از ابتدای زندگیِ بشر تاکنون در بین مردم شایع بوده است و عده‌ای برای نشان‌دادنِ بغض و کینۀ خود به جریان یا اشخاصی خاص، به این اقدام مبادرت می‌ورزند. یکی از این موارد، سبّ صحابۀ پیامبر است که در این مقاله سعی بر این است با استفاده از روش تحلیلی‌توصیفی دیدگاه فقهای احناف را دربارۀ سابّ صحابه با بهره‌گیری از متون فقهیِ آنان بررسی، و روشن نماییم. اگر سابّ صحابه جمیع صحابه یا بعضی از آنها را به‌دلیل صحابی بودنِشان سب یا تکفیر کند، فقهای مذهب حنفی همانند دیگر مذاهب اهل‌سنت حکمِ او را کفر می‌دانند؛ ولی اگر فردی صرفاً بعضی از صحابه را به‌دلیلی غیر از صحابی بودن سب یا تکفیر کند، مشهور فقهای حنفی حکمِ او را کفر نمی‌دانند و فقط معتقدند که وی فردی فاسق، مبتدع، ضال یا باغی است. دربارۀ سابّ شیخین نیز فقهای مشهور حنفی حکمِ تکفیرِ چنین فردی را رد کرده و حکمِ او را همانند سابّ صحابه دانسته‌اند.

کلیدواژه‌ها