سیر تاریخ اندیشه سلفی‌گری در شبه‌قاره هند از قرن دوازده تا سیزده هجری

نویسنده

پژوهشگر مؤسسه تحقیقاتی دارالإعلام لمدرسة اهل‌البیت و دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی دانشگاه تهران.

چکیده

هرچند شواهد تاریخی نشان می‌دهد برخی از شاگردان ابن‌تیمیه از قرن هشتم هجری وارد هندوستان شدند، امّا نتوانستند اندیشه سلفیه را در آن دیار نهادینه کنند. این اندیشه در دوره شاه‌ولی‌الله دهلوی به نهضتی فکری در هندوستان تبدیل شد. دهلوی با سفری که به حجاز داشت و از طریق ارتباط‌گرفتن با برخی از شخصیت‌های سلفی آنجا با اندیشه ابن‌تیمیه حرانی آشنا شد و آرا و اندیشه‌های او را به هند برد. در مدرسه شاه‌ولی‌الله دهلوی از تفکرات ابن‌تیمیه بهره بردند و بعد از او هم مدرسه فکری شاه‌ولی‌الله دهلوی را فرزندان و شاگردانش با این منهج اداره کردند تا اینکه در قرن سیزدهم هجری این اندیشه تا جایی رشد کرد که تقلید از ائمه اربعه را کنار گذاشتند و عملاً خود را غیرمقلّد و سلفی معرفی کردند. از طرف دیگر در این قرن شاهدیم که جریان سلفی زیدی از طریق صدیق حسن‌خان وارد شبه‌قاره شد و به گسترش آن در شبه‌قاره هند انجامید.

کلیدواژه‌ها